Tentoonstelling CY TWOMBLY, Photographs 1951-2010, Bozar Brussel, van 01.02 tot 29.04.2012

Als hommage aan de recent overleden kunstenaar belicht het Paleis voor Schone Kunsten een minder bekend facet van zijn oeuvre. De tentoonstelling bevat meer dan 100 polaroidfoto’s bewerkt met een kleurenkopieerapparaat (geselecteerd door Twombly zelf), aangevuld met enkele andere werken van zijn hand, en een filmportret door Tacita Dean.

Cy Twombly (°1928, Lexington - +2011, Rome) is een van de belangrijkste Amerikaanse kunstenaars van zijn generatie. Hij maakte naam met zijn grote abstracte schilderijen die door hun vrije ontwerp en spontane dynamiek doen denken aan kalligrafie en graffiti. Twombly refereert in zijn werk ook vaak aan mythen uit de klassieke Grieks-Romeinse oudheid, aan literatuur en aan de kunstgeschiedenis.
De tentoonstelling Cy Twombly. Photographs 1951-2010 focust op een minder bekend aspect van Twombly’s oeuvre: zijn fotografisch werk. De foto’s bieden een nieuwe invalshoek en aanvulling op het creatieve universum van de kunstenaar. Op vraag van uitgeverij Schirmer/Mosel selecteerde de kunstenaar meer dan 100 nooit eerder gepubliceerde polaroidfoto’s voor een catalogus, die uitkwam net voor zijn overlijden op 5 juli 2011. Deze selectie vormt het onderwerp van een reizende tentoonstelling, die eerder al in Duitsland te bezichtigen was in het Museum Brandhorst (München) en het Museum für Gegenwartskunst (Siegen). De tentoonstelling wordt in het Paleis voor Schone Kunsten verder aangevuld in samenwerking met Dr. Hubertus von Amelunxen, die een essay schreef bij de catalogus van Twombly . Hij maakt voor BOZAR een selectie van tekeningen en schilderijen van Twombly die dieper ingaan op het spel van lijnen en licht in zijn werk. Tot slot wordt de tentoonstelling vervolledigd met de vertoning van het intieme filmportret “Edwin Parker” (Twombly’s officiële voornaam) van Tacita Dean.

Twombly en de fotografie
Twombly startte al in zijn studententijd in de jaren ’50 met fotografie, en is blijven fotograferen doorheen zijn carrière. Pas in de jaren ’90 trad hij met zijn fotografisch werk in de openbaarheid met galerijtentoonstellingen en publicaties.
Alle foto’s in de tentoonstelling werden genomen met een polaroidcamera, vergroot, geprint met een speciale vorm van droogdruk en gereproduceerd in een beperkte oplage. Dit zelf ontworpen procédé geeft de foto’s een wazige glans en groffe korrel. Twombly versterkt dit gevoel van “flou” nog meer door te spelen met licht en schaduw, overbelichting, een uitgekiende kleurensaturatie en door gebruik te maken van extreme close-ups. Het gebrek aan scherpte geeft zijn foto’s een zekere onbestemdheid en poëtische dimensie. De aandacht gaat niet meer naar het onderwerp, maar naar de textuur van het beeld. In zekere zin gaat Twombly te werk zoals de pictorialisten: zijn foto’s lijken haast schilderijen waarin het licht in penseelstreken gevat is.
De onderwerpen van de polaroidfoto’s zijn heel uiteenlopend. Er zijn traditionele stillevens met tulpen, citroenblaadjes en engelentrompetten, maar ook foto’s van tempels of sfeervolle landschappen. Twombly verrast de kijker met intieme beelden van alledaagse objecten zoals zijn pantoffels, een detail van een schilderij, zijn penselen, een momentopname van zijn studio…
De foto’s zijn boeiend omdat ze een nieuw licht werpen op de creatieve geest en beeldtaal van Twombly. De ongrijpbare en kwetsbare beelden zijn doordrongen van dezelfde thema’s die de schilderijen, tekeningen, beeldhouwwerken en grafische kunst van de kunstenaar hebben geïnspireerd. De atmosferische kleuren en de diffuse motieven van zijn foto’s zijn een onverwachte aanvulling van zijn creatieve kosmos. Bovendien draait heel het oeuvre van Twombly om het licht – en is fotografie niet het medium van het licht bij uitstek?

Tacita Dean
In het tentoonstellingscircuit wordt het intieme cinemaportret “Edwin Parker” van de Britse kunstenares Tacita Dean vertoond. Dean wijdde haar filmportret aan Edwin Parker, zoals Twombly’s officiële voornaam luidt (‘Cy’ is een traditionele koosnaam in zijn familie). De publiciteitsschuwe Twombly was een mythe geworden in de wereld van de hedendaagse kunst. Dean biedt met haar film een uitzonderlijk zeldzame inkijk in het leven van de kunstenaar. De camera volgt Twombly terwijl hij in zijn atelier naar zijn beelden kijkt, brieven leest, door de zonneblinden kijkt naar het verkeer in zijn geboortestad, of met oude vrienden aan tafel zit en een maaltijd bestelt.
Tacita Dean is een Britse hedendaagse kunstenares, vooral bekend voor haar films. Momenteel is haar nieuwste werk FILM, een 35mm-film die continu geprojecteerd wordt op een 13 meter hoge monoliet, te bezichtigen in de Turbine Hall van Tate Modern (nog tot 11 maart 2012).

Korte biografie
Cy Twombly, geboren in Lexington, Virginia in 1928 en gestorven in Rome op 5 juli 2011, volgde lessen aan de school van het Museum of Fine Arts in Boston (1947-1949), de Art Students League in New York (1950-1951) en het Black Mountain College in North Carolina (1951-1952).
In het midden van de jaren 1950 werd hij, na reizen door Europa en Noord-Afrika, een belangrijke figuur in een groep New Yorkse kunstenaars waarvan ook Robert Rauschenberg en Jasper Johns deel uitmaakten. In 1957 verhuisde hij naar Italië. Daar ontwikkelde hij zijn persoonlijke stijl via abstract expressionisme en action painting tot een soort handschrift dat hem toeliet het potentieel en de expressiviteit van lijnen te verkennen. De grens tussen schilderen en tekenen is vaak heel dun. Twombly haalt zijn inspiratie vaak uit de poëzie, de mythologie, de geschiedenis en het landschap van de streek.
In 1995 werd in de Menil Collection in Houston, Texas, de Cy Twombly Gallery geopend. Ze werd ontworpen door de beroemde architect Renzo Piano, naar schetsen van Twombly zelf. Er loopt een permanente retrospectieve over de kunstenaar.
Het werk van Cy Twombly hangt in alle grote musea, en was het onderwerp van tentoonstellingen overal ter wereld zoals in Brussel (Paleis voor Schone Kunsten, 1965), New York (MoMA, 1994-1995), Sint-Petersburg (State Hermitage Museum, 2003), Houston (Museum of Fine Arts, 2005) en Londen (Tate Modern, 2008).
In 2010 installeerde Twombly een blijvend werk in het Musée du Louvre in Parijs: een geschilderd plafond voor de Salle des Bronzes.

Praktische informatie
Paleis voor Schone Kunsten
Ravensteinstraat 23
1000 Brussel
Openingsuren
Van dinsdag tot zondag, 10:00 > 18:00
Donderdag, 10:00 > 21:00
Gesloten op maandag
Tickets
€ 10,00 (kortingen op www.bozar.be)
€ 16,00 Combiticket Cy Twombly + Per Kirkeby
Catalogus
Cy Twombly, Photographs 1951–2010
168 pag., 32 x 24 cm, 100 illustraties, softcover
Tweetalige editie, Nederlands-Frans
34,90 €

“Poetry for Cy Twombly”
Nocturne 24.04.2012 – 20:30
Zes dichters laten zich elk inspireren door een foto van Cy Twombly. Het resultaat is te lezen in de gratis bezoekersgids en te beluisteren via een podcast. Kom ze ook live aan het werk zien op dinsdag 24.04 tijdens een literaire nocturne.
Met : Bernard Dewulf, Roland Jooris, Stephane Lambert, Monica Rinck, Alfred Schaffer & Antoine Wauters.